Svjetska zdravstvena organizacija je 2010. godine ustanovila 28. jul kao Svjetski dan borbe protiv hepatitisa. Ovaj dan se obilježava kako bi se skrenula pažnja javnosti na ovo oboljenje jetre, poboljšala prevencija i liječenje, a sve u cilju postizanja dugoročnog cilja iskorjenjivanja virusnih hepatitisa u budućnosti.
ŠTA JE HEPATITIS?
Hepatitis je virusna infekcija koja izaziva zapaljenje jetre, i prema podacima svjetske zdravstvene organizacije odgovoran je za 1.34 miliona smrti godišnje. Najrasprostranjeniji oblici ovog oboljenja su hepatitis A, B i C koje izazivaju virusi i alkoholni hepatitis čiji je uzrok preterano dugogodišnje konzumiranje alkohola. Kod nekih osoba hepatitis može da preraste u hronično oboljenje i vremenom dovede do ciroze i tumora jetre.
KOJI SU SIMPTOMI HEPATITISA?
Simptomi se mogu razlikovati od osobe do osobe kao i u zavisnosti od toga kojom vrstom hepatitisa je osoba zaražena. Ipak postoji nekoliko simpotma koji su karakteristični za većinu vrsta hepatitisa, s tim što se simpotmi akutnog hepatitisa ispoljavaju veoma brzo dok se simptomi hroničnog hepatitisa ispoljavaju sporije tokom vremena.
-Umor i nesvjestica
-Prehlada i gripa
-Tamna mokraća ili svjetla stolica
-Oštar bol u donjem dijelu stomaka
-Gubitak apetita
-Žuta koža i oči koji mogu biti znakovi pojave žutice
KAKO SE PRENOSI HEPATITIS?
Hepatitis A, koji je uz B i C i najrasprostranjeniji oblik hepatitisa, ujedno je i najbezopasniji oblik ovog oboljenja. Nalazi se u stolici obolelog a prenosi se putem prljavih ruku, kontaminirane hrane i vode pa je najvažniji vid prevencije ovog virusa higijena.
Virusi hepatitisa B i C spadaju u hronične i ujedno su i najopasniji po zdravlje čovjeka. Virusi B i C se ne mogu dobiti socijalnim putem odnosno rukovanjem ili druženjem. Ovi virusi se prenose putem kontakta sa zaraženim tjelesnim tečnostima, odnosno:
-Nezaštićenim seksualnim odnosom sa zaraženom osobom
-Upotrebom zaraženih igli i špriceva
-Sa zaražene majke na novorođenče
-Ubodom na iglu ili oštar instrument ili izlaganjem krvi inficiranih osoba (često kod zdravstvenih radnika)
-Ako se koriste nesterilni instrumenti prilikom tetoviranja, akupunkture, pirsinga, kozmetičke procedure
-Korišćenjem zajedničkog pribora za ličnu higijenu (četkice za zube, brijači, mašinice za šišanje, makazice za nokte) sa osobom koja je inficirana
-Putem transplantacije organa sa inficiranog donora, transfuzijama krvi i krvnih produkata, sperme, organa i tkiva ( danas veoma retko jer se vrši obavezno testiranje darova davaoca)
KAKO SE OTKRIVA HEPATITIS?
Oboljeli od hepatitsa često simptomima ove bolesti ne pridaju potrebni značaj ili ih pripišu trenutom padu imuniteta ili prehladi. Osim toga nekad su simptomi nedovoljno izraženi, tako da se hepatitis često dijagnostifikuje sa zakašnjenjem.
Infekcija virusom hepatitisa otkriva se laboratorijskim analizama krvi, a često do otkrivanja ove bolesti dođe slučajno prilikom sistematskih pregleda radnika, dobrovoljnog davanja krvi ili transfuzije.
PREVENCIJA I SUZBIJANJE
U strateškom planu Svjetske zdravstvene organizacije za borbu protiv hepatitisa planirano je da se do 2030. godine ova bolest skoro u potpunosti iskorjeni. Kao glavni metodi borbe protiv ove bolesti smatraju se edukacija i prevencija.
Potrebno je sprovoditi edukaciju stanovništva o načinima prevencije i načinima širenja zaraze, edukaciju medicinskog osoblja, vakcinaciju protiv hepatitisa B, osiguravanje kvaliteta krvi u sistemu zdravstvene zaštite, sprječavanje i suzbijanje bolničkih infekcija, nadzor nad invazivnim kozmetičkim metodama, i prevencija u populaciji korisnika droga.